نقرس چیست و چگونه درمان میشود؟

علائم نقرس

علائم و نشانه های نقرس تقریباً همیشه به طور ناگهانی و غالباً در شب اتفاق می افتد.

این علائم عبارتند از:
 

درد مفصلی شدید

نقرس معمولاً مفصل بزرگ انگشت شست پا را تحت تأثیر قرار می دهد. اما ممکن است در هر مفصلی ایجاد شود.

مفاصل دیگری که معمولاً مبتلا می شوند شامل مچ پا، زانو، آرنج، مچ و انگشتان است. درد احتمالاً در چهار تا 12 ساعت اول پس از شروع آن شدیدتر است.
 

ناراحتی طولانی

بعد از فروکش شدیدترین درد، ممکن است برخی از ناراحتی‌های مفصلی از چند روز تا چند هفته طول بکشد.

حملات بعدی احتمالاً طولانی‌ تر بوده و مفاصل بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهند.
 

التهاب و قرمزی

مفصل یا مفاصل آسیب دیده متورم، نرم، گرم و قرمز می شوند.
 

دامنه حرکتی محدود

با پیشرفت نقرس، ممکن است نتوانید مفاصل خود را به طور عادی حرکت دهید.

اگر درد ناگهانی و شدیدی در مفصل دارید، با پزشک فوق تخصص روماتولوژی تماس بگیرید.

در صورت عدم درمان، نقرس می تواند منجر به بدتر شدن درد و آسیب مفصلی شود.

اگر تب و مفصل گرم و ملتهب دارید، بلافاصله باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید زیرا می تواند نشانه عفونت باشد.
 

علل بروز بیماری نقرس

نقرس هنگامی رخ می دهد که بلورهای اورات در مفصل جمع شده و باعث التهاب و درد شدید حمله نقرس می شود.

در صورت وجود مقادیر زیادی اسید اوریک در بدن بلورهای ادراری نیز تشکیل می شوند.

بدن بر اثر تجزیه پورین که موادی است که به طور طبیعی در بدن یافت می شوند، اسید اوریک تولید می کند.

پورین همچنین در غذاهای خاصی مانند استیک، گوشت و غذاهای دریایی یافت می شود. خوراکی‌های دیگری که سطح اسید اوریک را بالا می برند، شامل نوشیدنی های الکلی و به ویژه آبجو و نوشیدنی های شیرین شده با قند میوه (فروکتوز) است.

به طور معمول اسید اوریک در خون حل و از طریق کلیه ها به ادرار منتقل می شود. اما گاهی اوقات یا بدن بیش از حد اسید اوریک تولید می کند یا کلیه ها قادر به دفع آن نیستند.

هنگامی که این اتفاق می افتد، اسید اوریک تجمع یافته و در یک مفصل یا بافت اطراف آن بلورهای تیز و سوزن مانند ایجاد می کند که درد، التهاب و تورم را به دنبال دارد.


 

عوامل خطرناک بروز علائم نقرس

اگر مقادیر زیادی اسید اوریک در بدن خود داشته باشید، به احتمال زیاد به نقرس مبتلا خواهید شد.

عواملی که سطح اسید اوریک را در بدن افزایش می‌دهند عبارتند از:
 

رژیم غذایی

رژیم غذایی غنی از گوشت و غذاهای دریایی و نوشیدنی هایی که با قند میوه (فروکتوز) شیرین شده‌اند، سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهد. مصرف الکل، به ویژه آبجو نیز تاثیری مشابه خواهد داشت.
 

چاقی

اگر اضافه وزن دارید، بدن اسید اوریک بیشتری تولید می کند و کلیه ها برای دفع آن بار بیشتری خواهند داشت.
 

مشکلات پزشکی

برخی بیماری ها و شرایط خاص، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد. این موارد شامل فشار خون بالا و بیماری های مزمن مانند دیابت، سندرم متابولیک و بیماری های قلبی و کلیوی است.
 

داروهای خاص

استفاده از دیورتیک‌های تیازید، که معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود و آسپرین با دوز پایین نیز می تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد.

بنابراین در بسیاری از موارد داروهای ضد پیوند برای افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند، تجویز می‌شود.
 

سابقه خانوادگی نقرس

اگر سایر اعضای خانواده نقرس داشته باشند، به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا خواهید شد.
 

سن و جنسیت

نقرس در مردان بیشتر اتفاق می افتد. به این دلیل که معمولا زنان سطح اسید اوریک کمتری دارند. با این حال بعد از یائسگی، میزان اسید اوریک زنان به مردان نزدیک می شود. همچنین مردان به احتمال زیاد زودتر دچار نقرس می شوند – معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی – در حالی که زنان به طور کلی پس از یائسگی علائم و نشانه‌هایی از آن پیدا می کنند.
 

جراحی یا ضربه

تجربه جراحی یا ضربه با افزایش خطر ابتلا به حمله نقرس همراه است. 1
 

عوارض

در افراد مبتلا به نقرس، عوارض حاد و شدیدی به وجود می‌آیند، شامل:
 

•نقرس عودکننده

ممکن است بعضی از افراد هیچ‌وقت علائم و نشانه‌های بیماری نقرس را دوباره تجربه نکنند. اما برخی دیگر ممکن است این مساله را چندین بار در سال تجربه کنند. این احتمال وجود دارد که داروها به جلوگیری از حملات نقرسی در افرادی که مبتلا به نقرس عودکننده هستند، کمک کنند.
 

•نقرس پیشرفته

نقرسی که درمان نشود، ممکن است باعث رسوب و ته‌ نشین شدن کریستال‌ های اورات در زیر پوست شود، و تشکیل گره‌ها و غده‌هایی به نام توفی(TOE-fi) را دهد. توفی می‌تواند در مناطقی مثل نوک انگشتان، دست‌ها، پاها، آرنج‎‌ها و تاندون‌های آشیل که در امتداد پشت زانوان شما است، ایجاد شود. توفی‌ها  معمولاً دردناک نیستند، اما می‌توانند در طول مدت حملات نقرسی، متورم و حساس شوند.
 

•سنگ‌ های کلیه

ممکن است کریستال‌ های اورات در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس تجمع پیدا کرده، و تشکیل سنگ‌های کلیه را بدهند.

داروها می‌توانند به کاهش احتمال خطر بروز سنگ‌ های کلیه کمک نمایند.
 

پیشگیری

در طول دوره‌ای که علائم و نشانه‌ها برطرف گردیده‌اند، دستورات و راهنماهای تغذیه‌ای که در زیر آمده است، می‌تواند جهت محافظت از حملات نقرس، کمک کننده باشد:
 

•مصرف مایعات را افزایش دهید

هدف مصرف روزانه  8 تا 16 لیوان (تقریبا 2 تا 4 لیتر)، مایعات است، که حداقل نصف آن مقدار آب باشد.

مصرف نوشیدنی‌ های شیرین شده را محدود نمایید، به خصوص آنهایی که با مقدار زیادی شیره فروکتوز شیرین شده‌اند.
 

•از یک رژیم غذایی متوازن و متعادل بر طبق راهنماهای تغذیه‌ای استفاده نمایید

رژیم غذایی شما، باید بر مبنی مصرف سبزیجات، میوه‌ها، دانه‌های کامل و محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی، باشد.
 

•پروتئین مورد نظر خود را از محصولات لبنی کم‌ چرب به دست آورید

این امکان وجود دارد که محصولات لبنی کم‌چرب، عملاً نقش حفاظتی در برابر نقرس داشته باشند، بنابراین می تواند بهترین انتخاب در منابع پروتئینی شما ‌باشند.
 

•دریافت گوشت، ماهی، مرغ و ماکیان را محدود نمایید

مصرف مقدار اندک این مواد ممکن است قابل قبول و قابل تحمل باشد، اما به دقت توجه داشته باشید که مصرف چه نوع و چه مقدار، می تواند برای شما مشکل‌ساز باشد.
 

•وزن مطلوب خود را حفظ نمایید

وعده های غذایی خود را گونه‌ای انتخاب کنید که به شما اجازه دهد تا وزن سلامت و مطلوب خود را حفظ نمایید.

ممکن است کاهش وزن سطح اسیداوریک را در بدنتان کاهش دهد، اما از روزه‌داری، گرسنگی‌های شدید و طولانی‌مدت، و کاهش سریع وزن اجتناب کنید، چراکه انجام این اعمال به طور موقت، ممکن است سطح اسیداوریک را بالا ببرد. 2
 

نقرس چگونه تشخیص داده میشود؟

تشخیص نقرس معمولا با مشاهده حملات نقرسی است. در این بیماری معمولا یک مفصل بدن درگیر میشود و درگیری همزمان چند مفصل مثل وضعیتی که در روماتیسم دیده میشود کمتر است.

مهمترین تستی که برای تشخیص این بیماری بکار برده میشود بررسی مایع مفصلی است.

مایع مفصلی توسط پزشک و با سوزن از مفصل کشیده شده و به آزمایشگاه فرستاده میشود. در نقرس میزان اسید اوریک این مایع بالاتر از میزان طبیعی است.

گاهی اوقات از رادیوگرافی ساده برای کمک به تشخیص نقرس استفاده میشود. در رادیوگرافی ساده ممکن است تجمع توفوسی در اطراف مفاصل دیده شود و یا تخریب مفصل مشاهده گردد


 

درمان نقرس چگونه است؟

درمان نقرس شامل دو مرحله است. در مرحله اول باید سعی کرد تا حمله نقرسی یعنی درد و تورم مفصل بیمار سریعا کاهش یابد و مرحله بعدی درمان پیشگیری از بروز حملات بعدی است. برای کاهش درد و التهاب مفصل از اقدامات زیر استفاده میشود.

سرد کردن مفصل

بالا نگه داشتن مفصل

مصرف داروهای ضد التهابی مانند بروفن یا ایندومتاسین

مصرف داروهایی مانند کلشی سین در صورتیکه بیمار به دلایلی نتواند از داروهای ضد التهابی استفاده کند.

مصرف کوتاه مدت کورتیکوستروئیدها در صورتیکه بیمار به علت مشکلات کلیوی نتواند از کلشی سین استفاده کند.
 
در درمان بلند مدت، هدف کاهش اسید اوریک بدن است تا بتوان از آن طریق احتمال بروز حملات بعدی را کاهش داد. اقدامات زیر در این راستا انجام میگیرند.

تغییر رژیم غذایی بطوریکه بدن اسید اوریک کمتری تولید کند. مصرف کمتر گوشت قرمز ، جگر و کلیه و غذاهای دریایی و حبوبات که پروتئین زیادی دارند مهم است.

مصرف داروهایی که موجب دفع بهتر اسید اوریک از طریق ادرار شود مانند پروبنسید یا داروهایی که موجب کاهش تولید آن در بدن میشوند مانند آلوپورینول. نکته مهم در استفاده از این داروها اینست که باید بعد از اتمام حملات نقرسی مصرف شوند و گرنه ممکن است موجب تشدید حمله شوند.

مصرف آب فراوان برای افزایش دفع آن از کلیه

کاهش وزن

ورزش

در صورت تخریب شدید مفصلی ممکن است نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل وجود داشته باشد. 3

پی نوشت:
1.www.darmankade.com
2.www.mihanpezeshk.com
3.www.iranorthoped.com